Hoelang heb ik recht op rust en/of pauze?
Hoeveel uur mag je werken per dag of hoeveel dagen mag je achter elkaar werken?
De arbeidstijdenwet samengevat
In de Arbeidstijdenwet is opgenomen hoeveel uren werknemers per dag en per week mogen werken. Daarnaast staat in deze wet beschreven op welke momenten werknemers recht hebben op pauze of rusttijd. Tenslotte staan er regels in de wet opgenomen over dag-, nacht- en ploegendiensten.
Ik hoor je denken; waarom is dit eigenlijk geregeld in een wet? Nou deze regels bestaan om werknemers te beschermen tegen te lange werkdagen en om welzijn, gezondheid en veiligheid te bevorderen. Iedereen heeft recht op een goede combi tussen werk, privéleven en zorgtaken; het is maar goed dat de wet er is!
Indien je 18 jaar of ouder bent en in loondienst werkt, dan krijg je de wet voor je kiezen. Ook voor stagiairs en uitzendkrachten is de wet van kracht; hierin wordt aldus geen onderscheid gemaakt.
Wel wordt er onderscheid gemaakt voor werknemers <18 jaar, voor zwangere vrouwen en vrouwen die net zijn bevallen. Deze laatste groep kan bijvoorbeeld vragen om extra pauzes.
Afijn, kortom: met de Arbeidstijdenwet worden werknemers door de overheid beschermd tegen te lange werkdagen. Het kan de veiligheid van het werk in gevaar brengen en het is niet goed voor je gezondheid. Vandaar dat de huidige wet zelfs geldt voor freelancers en ZZP’ers op het moment de veiligheid van 3-den in het geding komt.
De hoofdregel
Een werknemer mag niet langer dan 12 uur achter elkaar werken, met een maximum van 60 uur in de week.
Let op: deze 60 uur heeft eveneens een grens. Er mag niet meer dan 48 uur gewerkt worden per week over een periode van 16 aaneengesloten weken.
Afwijkingen
Een CAO kan andere afspraken bevatten over jouw bedrijfstak; kijk hier dus altijd even naar.
Daarnaast zijn er een aantal beroepen uitgesloten, of hebben deze beroepen te maken met een gedeeltelijke werking; zoals huisartsen en beroepssporters.
Vervolgens gelden er afwijkende regels voor het werken op een zondag.
Tenslotte is er de Wet flexibel werken waarin is geregeld dat werknemers een verzoek kunnen indienen tot het aanpassen van hun arbeidsduur, arbeidsplaats of werktijden.
Rusttijden en pauzes
Het is vastgesteld dat een werknemer na een werkdag minimaal 11 uur moet kunnen rusten. Een werkgever kan een keer per week deze rusttijd inkorten naar 8 uur; dit is slechts toegestaan indien aantoonbaar kan worden aangegeven dat het nodig is voor het werk.
Daarnaast is het zo dat, na afloop van een werkweek, een langere rustperiode vereist is; namelijk 36 uur aaneengesloten rust. Ook hiervan kan worden afgeweken indien het nodig is voor het werk. Indien er wordt afgeweken gelden de volgende regels: een werknemer dient in een periode van 14 dagen minimaal 72 uur (3 dagen) onafgebroken rust te krijgen. Een werknemer mag, met andere woorden, dus 11 dagen achter elkaar werken.
In de arbeidstijdenwet staat voorgeschreven dat een pauze tijdens werktijd minimaal een kwartier dient te duren bij werkdagen langer dan 5.5 uur heeft de werknemer recht op 2 pauzes van minimaal 15 minuten, of een pauze van 30 minuten.
Indien een dienst langer dan 10 uur duurt, dient de werknemer 3 pauzes te krijgen van minimaal 15 minuten. Of uiteraard een pauze van 45 minuten.
Ook hier geldt weer: in een CAO kan er van bovenstaande regels worden afgeweken. Check jouw CAO altijd even.
Jongeren
Wat betreft de regels voor werk- en rusttijden voor jongeren <18 jaar; gelden er strengere regels. jongeren van 16 en 17 jaar mogen maximaal 45 uur per week werken. Let op: de tijd dat ze naar school gaan is hierbij inbegrepen!
Daarnaast mogen ze gemiddeld 40 uur werken over een periode van 4 weken, ze mogen geen oproep- of nachtdiensten draaien en ze mogen geen overwerk verrichten.
Minimaal 12 uur rusttijd dient er te zitten na een werkdag voor een jongere en bij een dienst van 4.5 uur of meer; hebben ze recht op 30 minuten pauze.
Daarnaast is werken op zondag slechts onder bepaalde voorwaarden toegestaan.
Pas op: voor jongeren <16 jaar gelden nog strengere regels! Het gaat te diep op de inhoud deze regels volledig uit te schrijven; maar lees je hier vooral op in op het moment je met een jeugdige werknemer te maken krijgt.
Nachtdiensten
Bij nachtdiensten gelden nóg strengere regels voor werk- en rusttijden. De hoofdregel in dit geval is dat een werknemer per 16 weken maximaal 36 nachten mag werken en maximaal 7 nachtdiensten achter elkaar mag draaien. Ook hier let op de CAO waar mogelijk andere afspraken in kunnen staan.
Een werknemer mag per nachtdienst niet langer dan 10 uur werken. Indien het nodig is kan de dienst worden uitgebreid naar 12 uur. Deze laatste uitbreiding mag slechts 5x per 2 weken en maximaal 22 keer per jaar.
Specifieke branches
Er zijn in het Arbeidstijdenbesluit afwijkende regels opgenomen voor bepaalde beroepen en sectoren inzake werk- en rusttijden.
Bijvoorbeeld de horeca; werknemers in de horeca mogen 20 nachtdiensten draaien per 4 weken. Ook een banket- en broodbakkerij heeft de maken met soepelere regels voor de nachtdiensten van jongeren in opleiding.
Lees hieromtrent zeker de brochure De Arbeidstijdenwet van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid; waarin per sector staat uitgelegd welke uitzonderingen er zijn.
Volgende week weer een actueel onderwerp! Meer informatie over de De Arbeidstijdenwet, wij informeren je graag!
