Scholing en studiekosten, heb ik daar recht op?
In de wet is expliciet opgenomen dat werknemers recht hebben op scholing.[1] De werkgever kan met een werknemer middels een studiekostenbeding afspraken maken over de kosten die met de scholing zijn gemoeid.
Wettelijk recht op scholing[2]
Zoals hierboven reeds aangehaald volgt uit de wet dat een werkgever verplicht is zijn werknemers scholing aan te bieden. Zo kan een werkgever de arbeidsovereenkomst met een werknemer alleen opzeggen als hiervoor een redelijke grond bestaat en herplaatsing van de werknemer niet binnen een redelijke termijn, al dan niet met behulp van scholing, niet mogelijk is of niet in de rede ligt.[3]
Let op: De scholingsplicht strekt niet zover dat op grond hiervan de werkgever gehouden is om de scholing van de werknemer om elders een baan te vinden, te betalen.
Indien een werkgever niet voldoet aan zijn scholingsplicht, kan een werknemer een procedure starten om nakoming te vorderen; eventueel op straffe van een dwangsom.[4]
Uit de rechtspraak blijkt eveneens dat het de verantwoordelijkheid van een werknemer is om de vakbekwaamheid op peil te houden.[5]
Studiekostenbeding
Studiekosten die gemaakt zijn onder de voorwaarden zoals net besproken kunnen niet in mindering worden gebracht op een transitievergoeding indien er sprake is van een en beëindiging van een dienstverband. Dit wil echter niet zeggen dat de werkgever alle studiekosten voor zijn/haar rekening dient te nemen.
Door middel van een studiekostenbeding kan het een en ander op papier worden vastgelegd om te voorkomen dat een werkgever niet te vruchten plukt van de verplicht door hem te betalen scholing.[6]
Dat een dergelijk beding niet wettelijk is verankerd wil niet zeggen dat een werkgever alle vrijheid heeft ten aanzien van het terugvorderen van een studiekostenbeding.[7]
In de lagere rechtspraak wordt er een onderscheid gemaakt tussen een studiekostenbeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde en onbepaalde tijd.[8]
Tenslotte volgt uit de rechtspraak dat een werknemer met een beroep op redelijkheid en billijkheid nog wel eens onder het studiekostenbeding uit kan komen.[9]
Volgende week diepen we in op Social Media in ondernemingen.
[1] Artikel 7:661a BW bepaald dat de werkgever de werknemer in staat moet stellen scholing te volgen.
[2] De verankering in de wet van het recht op scholing is een nadere invulling van het goed werkgever-en werknemerschap; welk artikel ziet op de scholingsplicht voor werkgevers ten aanzien van de scholing die voor een werknemer nodig is voor de uitoefening van de functie en voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst.
[3] Een werkgever kan een arbeidsovereenkomst eveneens niet opzeggen wegens disfunctioneren als dit disfunctioneren het gevolg is van onvoldoende zorg van de werkgever voor scholing van de werknemer.
[4] Kantonrechter Roermond, 8-09-2017 (ECLI:NL:RBLIM:2017:8683); waarbij het de werkgever werd aangerekend een lasser onvoldoende in staat werd gesteld de benodigde lascertificaten te behalen.
[5] Kantonrechter Alkmaar, 7-02-2018 (ECLI:NL:RBNHO:2018:2362); bij gebreke van het doorgeven van de scholingsbehoefte om aan vakbekwaamheid te voldoen, heeft een verpleegkundige geen recht op loon.
[6] Dit betekent dat een werkgever met zijn werknemers afspraken kan maken over terugbetaling van de studiekosten bij (vrijwillige) uitdiensttreding.
[7] Uit rechtspraak (Muller/van Opzeeland-arrest (HR 10-06-1983, ECLI:NL:PHR:1983:AC216)) volgt dat er een tijdspanne vastgesteld dient te worden gedurende welke de werkgever geacht wordt baat te hebben van de door de werknemer tijdens diens studiewerkzaamheden verworven kennis en vaardigheden. Daarnaast dient de werknemer, indien de dienstbetrekking tijdens of onmiddellijk na afloop van de studieperiode eindigt, het loon over die periode aan de werkgever terug te betalen. Tenslotte dient de terugbetalingsverplichting te verminderen naar evenredigheid van het voortduren van de dienstbetrekking gedurende de vastgestelde tijdspanne.
[8] Indien het beding is opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, dan is de kan sop nadelige effecten van een dergelijk beding voor de werknemer aanmerkelijk groter en brengt dit volgens rechtspraak (Kantonrechter Amsterdam (4-01-2017, ECLI:NL:RBAMS:2017:65))met zich mee dat van een goed werkgever mag worden verwacht dat deze de werknemer zowel bij de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst als op het moment van het aangaan van de studiekosten expliciet wijst op (nadelige) effecten van een studiekostenbeding.
[9] Kantonrechter Roermond, 1-11-2017 ( ECLI:NL:RBLIM:2017:10467).
