Wanneer spreek je over ‘reguliere’ werktijden?
De arbeidstijdenwet (hierna: Arbowet) is in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat de gezondheid en veiligheid van werknemers zoveel mogelijk worden gewaarborgd.[1]
Werknemers van 18 jaar en ouder
Arbeidsuren: Maximaal 12 uur per dienst en maximaal 60 uur per week werken.[2]
Rustperiode: in elke aaneengesloten periode van 24 uur, bedraagt de onafgebroken rusttijd ten minste 11 uur.[3] Na een periode van 7×24 uur bedraagt de minimale aaneengesloten rustperiode 36 uur. Werkgever en werknemer spreken onderling details af over de pauzes. [4]
Nachtdienst: Een nachtdienst mag in beginsel niet langer duren dan 10 uur, het maximum aantal nachtdiensten per aaneengesloten periode van 16 weken is beperkt tot 36 keer in deze periode en na 3 of meer achtereenvolgende nachtdiensten bedraagt de minimaal aaneengesloten rustperiode 46 uur.[5]
Jeugdige werknemers
Binnen de Arbowet gelden afwijkende regels die verdergaande bescherming biedt aan werknemers van 16 of 17 jaar.[6]
Voor jongeren van 16 en 17 geldt dat ze allerlei soorten werk mogen doen, zolang dit niet gevaarlijk is, of schadelijk voor de gezondheid.[7] Wel mogen ze bepaalde risicovolle werkzaamheden verrichten onder deskundig toezicht.[8]
Vrouwelijke werknemers
Het werk voor zwangere en de pas bevallen vrouw moet zodanig zijn ingericht dat rekening wordt gehouden met haar bijzondere omstandigheden.[9] Daarnaast mag een vrouw in de eerste 9 maanden na de geboorte van haar kind haar werk onderbreken voor het geven van borstvoeding of om te kolven.[10]
De Arbowet richt zich eveneens op de veiligheid en
gezondheid van werknemers; hierover volgende week meer.
[1] De Arbowet is specifiek gericht op de wijze waarop de arbeidstijd is georganiseerd en de verhouding tussen arbeid en rust. In de wet staat opgenomen hoe lang iemand per dag en per week maximaal mag werken en wanneer er recht is op een pauze.
[2] In een periode van 4 aaneengesloten weken mag een werknemer maximaal 55 uur per week werken en per aaneengesloten periode van 16 weken gemiddeld maximaal 48 uur.
[3] In het kader van specifiek te verrichten werk en/of in bepaalde branches, kunnen kortere rustperioden gelden.
[4] Op grond van de Arbowet geldt dat een werknemer die langer dan 5,5 uur werkt aanspraak heeft op ten minste 30 min pauze welke is op te splitsen in 2x 15 min. Een werknemer die langer dan 10 uur werkt; heeft recht op een pauze van minimaal 45 min welke is eveneens is op te splitsen.
[5] Daarnaast geldt voor werknemers die regelmatig nachtdiensten draaien, dat een werkweek over een aaneengesloten periode van 16 weken niet meer dan gemiddeld 40 uur per week bedraagt en het gegeven dat een werknemer niet meer dan 7 achtereenvolgende diensten arbeid verricht als een van deze diensten een nachtdienst is. Let op! Bij CAO kan hiervan worden afgeweken.
[6] Jeugdigen van 16 en 17 jaar mogen maximaal 9 uur per dag werken en 45 uur per week. In elke periode van 4 achtereenvolgende weken mogen zij niet meer dan gemiddeld 40 uur per week werken.
[7] Jeugdige medewerkers van 16 en 17 jaar mogen arbeid verrichten op zaterdag en zondag, mits er op de vrijdag ervoor of de maandag erna geen schooltijd is. Schooltijd telt altijd mee als arbeidstijd. Er moet altijd in een periode van 7 dagen een rustperiode van ten minste 36 aaneengesloten uren zijn. De jeugdige werknemer mag tot 23.00 uur werken.
[8] Het gaat dan bijvoorbeeld om werken in een omgeving waar gevaar voor instorting bestaat, of het besturen van een trekker en het aan- of afkoppelen van aanhangwagens of werktuigen.
[9] Een zwangere vrouw heeft recht op extra pauzes en is in beginsel niet verplicht te werken in nachtdienst, of om over te werken.
[10] Dit zogeheten voedingsrecht bedraagt maximaal 25% van de arbeidstijd met behoud van loon. De werkgever zorgt ervoor dat de vrouwelijke werknemer beschikking heeft over een af te sluiten en geschikte ruimte.
